Instrumenten van de raad
De gemeenteraad vertegenwoordigt de inwoners van de gemeente, bepaalt de kaders van het beleid en controleert de gemeentebestuurders. Om die taken zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren, kan een raadslid gebruikmaken van verschillende instrumenten. Deze bevoegdheden staan beschreven in de Gemeentewet >. Een verdere uitwerking staat in het reglement van orde Verordeningen Raad en Commissies Hoorn > en in een bijdrage van de VNG Raadgever Rollen en instrumenten van het raadslid | VNG > en in de infographic van Democratie in Actie (pdf) >. Bij vragen over wanneer en op welke wijze welk instrument het best past, kan de griffie helpen.
Technische/verduidelijkende vragen
Technische/verduidelijkende vragen zijn vragen over de vergaderstukken die op de agenda van de commissie of de raad staan. Belangrijke overweging voor het stellen van deze vragen is dat de verduidelijking noodzakelijk is voor de politieke menings- en besluitvorming over het voorstel. Het stellen van technische vragen tijdens de commissie wordt niet toegestaan, omdat daar het politieke debat centraal staat. Het stellen en antwoord krijgen op technische vragen hoort bij de voorbereiding van een raads- of commissielid op een agendapunt in de commissie. Zowel de vragen als de antwoorden zijn in principe openbaar en voor iedereen toegankelijk. Stel de vragen zo snel mogelijk nadat de stukken en agenda gepubliceerd is, zodat de organisatie de tijd heeft deze voor de behandeling in de commissie of raad te beantwoorden. Hierdoor hebben de fracties voldoende tijd om kennis te nemen van de inhoud en is een zorgvuldige voorbereiding en afweging van belangen in de commissie en raad mogelijk is. Een raadslid kan voor deze vragen rechtstreeks contact opnemen met de ambtelijke organisatie (cc naar de griffie)
Publicatie vragen
De griffie publiceert de vragen en later de bijbehorende beantwoording in het kader van gelijke informatievoorziening bij de vergaderstukken in iBabs. Dit kan de behandeling van een onderwerp in de commissie en raad bevorderen.
Procedure technische/verduidelijkende vragen
1. Indienen vragen Vragen kunnen tot uiterlijk donderdag 12.00 uur voorafgaand aan de vergadering schriftelijk worden ingediend bij de behandelend ambtenaar (zie bovenaan blz. 1 van het raadsvoorstel) met een cc. naar de griffie . 2. Beantwoording Het college wordt verzocht de vragen uiterlijk maandag 14.00 uur voorafgaand aan de vergadering te beantwoorden. De griffie plaatst de beantwoording in iBabs> geplaatst onder het betreffende agendapunt, zodat alle fracties deze mee kunnen nemen in hun voorbereiding.
Ondersteuning griffie
De griffie attendeert de verantwoordelijke portefeuillehouder en de betrokken ambtenaar op de door raads- en commissieleden gestelde vragen en ziet toe op tijdige beantwoording. De griffie plaatst de vragen en daarna de beantwoording in iBabs >. Technische/verduidelijkende vragen indienen bij de behandelend ambtenaar met cc naar de griffie en/of bij de dienstdoende raadsadviseur Bianca Kuin.
Meer informatie:
Rondvraag algemeen
In de commissievergadering kunnen meer algemene vragen stellen bij de rondvraag algemeen. Deze vragen gaan over onderwerpen die niet op de commissieagenda staan. Deze vragen moeten actueel en urgent zijn en een politiek karakter hebben. Zie artikel 35 van het reglement van orde voor de gemeenteraad >. Dit mogen geen technische vragen zijn. Technische en niet actuele/urgente vragen kunnen raadsleden digitaal of telefonisch aan betreffende afdeling of wethouder stellen.
1. Aanmelden
De vragen dienen tenminste 6 uur voor aanvang van de vergadering te worden aangemeld bij de griffie. De raadsadviseur toetst in eerste aanleg of een vraag actueel en dringend is, of dat een andere procedure beter past bij het soort vraag en de taak van de algemene raadscommissie. De raadsadviseur adviseert de vragensteller en commissievoorzitter hierover.
2. Vraag stellen
Bij het agendapunt ‘Rondvraag algemeen’ krijgt het raadslid de gelegenheid om de vraag te stellen.
3. Reactie college
Het college reageert op de vraag.
4. Bevestiging dat de vraag is beantwoord, of een afspraak over een vervolg
Het raads-/commissielid geeft aan of de vraag beantwoord is. Soms is er aanvullende actie nodig.
Ondersteuning griffie
De griffie stuurt de vragen door naar de verantwoordelijke wethouder/portefeuillehouder, zodat die de beantwoording kan voorbereiden.
Meer informatie:
Artikel 36-vragen en overige vragen
Artikel 36-vragen en overige vragen zijn schriftelijke politieke vragen die een raadslid stelt over aangelegenheden die tot de bevoegdheid van het college of de burgemeester behoren. Op basis daarvan kan de raad zijn controlerende rol invullen. Artikel 36-vragen hebben een grotere politieke urgentie en moeten binnen 30 dagen beantwoord worden. De beantwoording van overige vragen gebeurt bij voorkeur binnen 60 dagen.
Waar staan de vragen?
- De artikel 36-vragen vindt u in iBabs > en op de website onder Gemeenteraadsvragen
- De overige vragen vindt u in iBabs > en op de website onder Gemeenteraadsvragen.
Indienen van vragen
Het indienen van artikel 36-vragen en overige vragen doet u bij de griffie.
Procedure artikel 36-vragen
De regels die gelden voor het behandelen van artikel 36-vragen staan in artikel 36 van het reglement van orde voor de gemeenteraad > (zie bijlage 1 van het handboek in iBabs (overzichten>ingekomen stukken – griffie). De procedure is als volgt: 1. Opstellen Een raadslid / fractie stelt met gebruikmaking van het artikel 36-vragen op. De griffie kan de opsteller in technische zin ondersteunen. De griffie kan hier gevraagd en ongevraagd adviseren. 2. Indienen Het raadslid dient de vragen in bij de griffie. 3. Informeren raad De griffie zorgt ervoor dat de leden van de raad en het college een afschrift van de vragen krijgen. De vragen worden geplaatst in iBabs > en op www.hoorn.nl/gemeenteraad. 4. Beantwoording Artikel 36-vragen worden binnen 30 dagen beantwoord. Beantwoording van overige gebeurt bij voorkeur binnen 60 dagen. De vragen worden schriftelijk beantwoord. De antwoorden worden geplaatst op internet en in iBabs. Indien het niet lukt de artikel 36-vragen binnen 30 dagen te beantwoorden ontvangt de raad een gemotiveerd tussenbericht van het college.
Meer informatie:
Ambtelijke bijstand
Raads- en commissieleden hebben recht op ambtelijke bijstand om hun werk te kunnen doen. Dat is onder andere geregeld in de verordening op de ambtelijke bijstand en fractieondersteuning > (bijlage 9, zie iBabs>overzichten>ingekomen stukken – griffie). Hierin wordt bijvoorbeeld onderscheid gemaakt tussen het stellen van technische vragen, feitelijke vragen van kleinere omvang en vragen waarvan de beantwoording meer capaciteit vergen van de ambtelijke organisatie. Wanneer het gaat om:
- het vragen van feitelijk informatie van geringe omvang of
- om inzage in of een afschrift van documenten die vallen onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid van het college en die openbaar zijn, dan kan een raadslid hierover rechtstreeks contact opnemen met de ambtelijke organisatie (via de griffie).
Technische/verduidelijkende vragen over onderwerp raadscommissie/raad doorklik
Indien het gaat om het stellen van technische vragen over een onderwerp dat is geagendeerd in de raadscommissie, dan kan een raadslid hierover rechtstreeks contact opnemen met de ambtelijke organisatie (cc naar de griffie). Stel de vragen zo snel mogelijk nadat de stukken en agenda gepubliceerd is, zodat de organisatie de tijd heeft deze voor de behandeling in de commissie te beantwoorden. De griffie publiceert de en vragen en de beantwoording in het kader van gelijke informatievoorziening bij de vergaderstukken. Dit kan de behandeling van een onderwerp in de commissie bevorderen.
Groot beslag op ambtelijke capaciteit
Indien het verzoek een dusdanig groot beslag op de capaciteit legt dat uitvoering van andere werkzaamheden in het gedrang kan komen en/of het verzoek mogelijk het belang van de gemeente kan schaden, wordt de gemeentesecretaris betrokken. De gemeentesecretaris beoordeelt dan of de ambtelijke bijstand kan worden geleverd, dit gebeurt in overleg met de griffier. In de verordening > staat beschreven wat er gebeurt als er geen capaciteit geleverd kan worden.
Heeft u een verzoek om ambtelijke bijstand dat een groot beslag legt op ambtelijke capaciteit?
Neem contact op met:
Moties
Een raadslid kan tijdens een raadsvergadering een motie indienen. Via een motie vraagt een raadslid het college iets te doen of te laten. Een motie heeft een politieke betekenis. De raad neemt een besluit over de motie. Een aangenomen motie moet in principe worden uitgevoerd door het college. Het college kan ervoor kiezen een motie niet uit te voeren, omdat het een verzoek is. De raad kan een motie ook gebruiken om een algemeen standpunt in te nemen over een onderwerp dat speelt maar waarover niet direct een besluit wordt genomen. Dan is het meer een algemene uitspraak van de raad of de gemeente. Een motie kan betrekking hebben op een onderwerp van de agenda of op een onderwerp dat niet op de agenda staat. In het laatste geval spreken we over een wilde motie.
Procedure motie
De regels die gelden voor de behandeling van een motie staan in de artikelen 22 en 32 van het reglement van orde voor de gemeenteraad > (zie bijlage 1 van het handboek in iBabs (overzichten>ingekomen stukken – griffie).
Ondersteuning vanuit de griffie
Bij een voorgenomen motie kan gebruik gemaakt worden van de adviserende rol van de griffie. Het gaat dan om een technisch-inhoudelijke check van de formulering van het verzoek, maar ook over de juiste procedures. Verder kan de griffie advies geven over de financiële onderbouwing of bestuurlijk-juridische kwesties. Ook kan de griffie adviseren over eerdere besluitvorming in de raad en problemen met de consistentie van beleid. Bij problemen met de inhoud kan de griffie doorverwijzen naar de verantwoordelijke afdeling in het stadhuis of de verantwoordelijk wethouder. Verzoek is om moties tijdig in concept voor te leggen aan de griffie, zodat eventuele fouten niet pas tijdens de behandeling in de raad aan het licht komen.
Amendementen
Een raadslid kan tijdens een raadsvergadering een amendement indienen. Met een amendement wordt het raadsbesluit gewijzigd. Meestal gebeurt dit omdat een partij het met een onderdeel uit het besluit niet eens is. Het kan ook zijn dat bijvoorbeeld meer geld ter beschikking wordt gesteld door de raad. Dan wordt het genoemde budget geamendeerd.
Als een amendement te ingrijpend is en eigenlijk het hele voorstel aanpast, dan zijn er andere instrumenten. Dan zou een fractie tegen moeten stemmen. Het college moet goed aan de raad aangeven wat de formele gevolgen zijn van amendering, zowel in beleidsmatige zin als in bijv. financiële zin. Als het besluit eenmaal geamendeerd genomen is moet het college het uitvoeren.
Subamendement
Wanneer een amendement is ingediend, kan een ander raadslid daarop nog een kleine wijziging in de tekst aanbrengen. Deze wijziging heet een subamendement. Subamendementen kunnen ook mondeling worden ingebracht. Het recht van amendement staat in artikel 147b van de gemeentewet >. Daarin staat dat de raad verplicht is om een amendement te behandelen.
Procedure amendement
De regels die gelden voor de behandeling van een amendement staan in het reglement van orde voor de gemeenteraad >.
Ondersteuning vanuit de griffie
Bij een voorgenomen amendement kan gebruik gemaakt worden van de adviserende rol van de griffie. Het gaat dan met name om de check of de tekst van het besluit in het amendement zo is geformuleerd dat dit direct kan worden opgenomen in het raadsbesluit. Verzoek is om amandementen tijdig in concept voor te leggen aan de griffie, zodat eventuele fouten niet pas tijdens de behandeling in de raad aan het licht komen.
Aanleveren concept amandementen
Lever concept amandement op de ochtend van de raadsvergadering aan bij Jan Hoek of griffie. Bij ‘zware’ amandementen kan de griffie adviseren. Lever dan uw concept uiterlijk op vrijdagochtend voorafgaand aan de raadsvergadering aan bij Jan Hoek of de griffie.
Initiatiefvoorstel
Raadsleden kunnen zelf voorstellen doen aan de gemeenteraad. Dit heet dan een initiatiefvoorstel. Via zo’n initiatiefvoorstel kan de raad zelf voorstellen doen voor kaders en uitvoering van het gemeentelijk beleid.
Procedure initiatiefvoorstel
De regels die gelden voor de behandeling van een initiatiefvoorstel staan in artikel 33 van het reglement van orde voor de gemeenteraad >.
Ondersteuning vanuit de griffie
Bij een voorgenomen initiatiefvoorstel en -besluit kan gebruik gemaakt worden van de adviserende rol van de griffie. Het gaat dan vooral om technische ondersteuning bij het opstellen van het voorstel en besluit.
Ondersteuning van de griffie nodig bij het opstellen van een initiatiefvoorstel en -besluit? Neem contact op met:
Het initiatiefvoorstel kunt u vervolgens indienen bij de griffie.
Verzoek om inlichtingen
Het gaat hier om het vragen om inlichtingen op basis van de inlichtingenplicht (artikel 169 en 180 gemeentewet) die het college en de burgemeester hebben ten opzichte van de raad. Het zijn vragen met een zwaarder politiek karakter dan de vragen die bij het agendapunt ‘Vragen raadsleden’ worden gesteld.
Procedure verzoek om inlichtingen
De regels die gelden voor het behandelen van een verzoek om inlichtingen tijdens de raadsvergadering staan in artikel 37 van het reglement van orde voor de gemeenteraad >.
De procedure is als volgt: 1. Opstellen Een raadslid / fractie stelt een verzoek om inlichtingen op. De griffie kan de opsteller adviseren, ook ongevraagd. 2. Indienen Het raadslid dient het verzoek met vermelding van het onderwerp en vraag schriftelijk via de griffier in. 3. Informeren raad De griffier brengt de inhoud van het verzoek zo spoedig mogelijk ter kennis van de overige raadsleden en het college van B&W.
4. Agendering Het onderwerp vormt een agendapunt tijdens de eerstvolgende of daaropvolgende raadsvergadering. De verlangde inlichtingen worden daar door het college gegeven. 5. Behandeling Bij het agendapunt krijgt het raadslid de gelegenheid zijn vraag om inlichtingen kort toe te lichten. De verlangde inlichtingen worden daar door het college gegeven.
Ondersteuning vanuit de griffie
De griffie kan de steller ondersteunen bij het opstellen van en adviseren over het verzoek. De griffie stuurt het verzoek om inlichtingen door naar het college, informeert de raad over het verzoek en plaatst het verzoek bij de stukken van de eerstvolgende of daaropvolgende raadsvergadering in iBabs.
Indienen van een verzoek om inlichtingen
Een verzoek om inlichtingen dient u in bij het college, via de griffier:
Interpellatiedebat
Het kan voorkomen dat een raadslid (of een groep raadsleden) ontevreden is over hoe het college heeft gehandeld tijdens een actuele gebeurtenis/situatie. Afhankelijk van de ernst van de gebeurtenis, kan een raadslid ook een interpellatiedebat aanvragen.
Het interpellatierecht ligt in het verlengde van het mondelinge vragenrecht. Het gaat om een recht van een raadslid om tijdens een vergadering over een niet geagendeerd onderwerp inlichtingen aan het college of de burgemeester te vragen. De raad moet daar toestemming voor geven. Dit is een zwaar politiek middel dat in veel gevallen, uiteraard afhankelijk van de reactie vanuit het college, kan eindigen met indiening van en stemming over een motie van ‘treurnis’, ‘afkeuring’ of ‘wantrouwen’. Vaak wordt een interpellatiedebat vergeleken met een spoeddebat in de Tweede Kamer. Raadsleden moeten voor een interpellatiedebat minimaal 48 uur voorafgaand aan de raadsvergadering een verzoek indienen bij de voorzitter van de raad. Bij het vaststellen van de agenda stemt de raad of het interpellatiedebat daadwerkelijk gevoerd gaat worden. Gebruik in Hoorn is om een dergelijk verzoek altijd toe te staan, uit democratisch oogpunt. Toch is het van belang dat ook de wethouders die het betreft bij indienen van het interpellatieverzoek ook op de hoogte worden gesteld van de inhoud ervan. Dit staat opgenomen in het tweede lid van artikel 34 Reglement van Orde >. Dit artikel stelt nadere regels bij artikel 155 van de Gemeentewet.
Indienen verzoek interpellatiedebat
Dit doet u bij de voorzitter van de raad, via de griffier, Matthijs van der Horst of via de griffie.